GENÇ TÜRKÇE - YABANCI DİLLERİN TÜRKÇE'NİN SÖZ DİZİMİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

İnsanlar arasında iletişimi sağlayan canlı bir varlık olan dil, kültür değerlerini
dünden bugüne aktaran bir taşıyıcı fonksiyona sahiptir. Canlı olma
özelliği sebebiyle dil, zaman içerisinde gelişir, hattâ bazı unsurlarını kaybedip
yeni unsurlarla zenginleşebilir. Dünya üzerinde konuşulan diller,gramatikal yapıları itibarıyla birbirinden farklı olmakla birlikte kendi
içerisinde mükemmel bir yapı arz eder. O bakımdan ilkel dil yoktur denilebilir.
Ancak bir dilin diğer dile üstünlüğü kelime kadrosunun zenginliğiyle
ölçülebilir. Kendilerini kuşatan dünya, tabiî çevre ihtiyaçları ölçüsünde
üç yüz veya dört yüz kelimeyle konuşan ilkel kabilelerin diliyle
teknolojide büyük hamleler yapmış, sadece dünyayla kalmayıp uzaya da
hükmetmiş olan ve binlerce kelimeyle şaheserler vücûda getiren gelişmiş
ülkelerin dili, bu bakımdan mukayese bile edilemez. Medenî ülkelerin
gelişmiş ve zenginleşmiş, insan zihnindeki bütün kavramlara nüanslarıyla
birlikte karşılık bulan zengin dilleri bu seviyeye nasıl ulaşmıştır?
Bu soruyu başka bir deyişle şöyle sorabiliriz: Dünya üzerinde konuşulan
diller arasında tamamen saf bir dil var mıdır? Hiç şüphe yok ki bu soruya
cevabımız olumsuz olacaktır. Milletler arası ilişkileri dikkate alırsak yer
yüzünde konuşulan bütün dillerin başka dillerden kelime aldığını, saf dil
diye bir şeyin olmadığını söyleyebiliriz. Hattâ yürütülen ilişkiler çerçevesinde
komşu ülkelerin gramer kuralları bakımından birbirlerinin dillerini etkilediğini
de söylemek mümkündür. Çünkü milletler, iletişimin bugüne nispetle
daha az olduğu dönemlerde bile birbirlerinden habersiz, birbirlerinden kopuk
yaşamamışlardır. Bazen tek taraflı, bazen de karşılıklı olan etkileşimin bir
örneğini, bugün Gagauz, Karay ve Kumuk Türklerinin dillerinde görmekteyiz.
Komşu devletlerle uzun süre temasta bulunmalarından dolayı bu lehçelerde
Bulgarca, Moldovaca ve Rusça gibi Slav dillerinin etkisi, kelime alışverişiyle
sınırlı kalmamış; cümle yapısını değiştirecek boyutlara ulaşmıştır.
Bu tür etki, Fransızların ve İngilizlerin sömürüsü altında kalan Kuzey Afrika'da
Cezayir, Tunus, Mısır ve Arap yarımadasında Lübnan ve Suriye gibi
Arap devletlerinde veya İngiliz sömürgesi durumuna düşen Hindistan'da
görüldüğü gibi, bazen de ekonomik bakımdan hakim durumunda olan ülkelerin
tâbi kıldıkları ülkelerin dillerini etkilemesi şeklinde bir mecburiyetten
de doğabilir. Bir başka ifadeyle, ekonomik sömürünün kültürel sömürüye
yansıması şeklinde görülebilir. Aynı şekilde başta Ruslar olmak üzere diğer
Slav kökenli milletlerle bir arada yaşamak zorunda kalan Türk boylarının
dillerindeki yabancı dilin etkisini de siyasî beraberlik ve içiçe yaşamakla,
dolayısıyla ekonomik ve siyasî yönden güçlü olanın kültürel bakımdan kendilerine
tâbi olan milletleri etkilemeleriyle açıklamak mümkündür.
Türkçenin bir zamanlar edebiyat dili olarak Farsçayı, ilim ve devlet dili olarak
Arapçayı kabul etmelerinde görüldüğü gibi, her hangi bir dış baskı olmaksızın
sadece benimseme söz konusu olduğunda da bu tür etkileşim gerçekleşebilir.